Ағылшын жастарын не қызықтырады? Олар қандай құндылықтарды маңызды санайды?
Меніңше, барлық елдің жастары әртүрлі. Қазақстанда да. Яғни, Англияда жастар «осындай екен» деп кесіп айту қиын. Дей тұрғанмен, Англия жастары білім алу мен демалуды үйлестіре біледі. «Work hard, play hard» деген ұран ұстанады, яғни «аптасына бес күн өзіңді аямай жұмыс істе де, демалыста барынша демал» деген мағынада. Университеттегі жастар волонтерлікпен көп айналысады. Мәселен, университетте болашақ студенттерге арналған ашық есік күндерінде олар ерікті түрде жұмыс істеп, ата-аналар мен мектеп оқушыларына жол көрсетіп, сұрақтарына жауап беріп, университет жайлы ақпаратпен бөліседі. Бұдан бөлек оқудан босағанда студенттер әртүрлі клубтарға жазылып, соларға қатысады (клуб дегенде – біздегідей түнгі ойын-сауық клубы емес, дебат клубы, құқық қорғаушылар клубы, ЛГБТ клубы, т.т.).
Англия жастары демократиялы, либералды қоғамда дүниеге келгендіктен, өздері де сол құндылықтарды әспеттейді. Ағылшын жастары бақытты дер едім, өйткені елдің тағдыры өз қолында екенін біледі және саяси шешімдер қабылдауға қатыса алады. Мұны әсіресе 2016 жылы – Ұлыбританияның Еуроодақтан шығуын қарастырған референдум кезінде байқадым. Менімен бірге жатақханада тұрған студенттер референдумда өздері барып дауыс берді. Біздегідей студенттерді сайлау учаскесіне жаппай сүйреп апару деген атымен жоқ. Әркім өз еркімен барып дауыс береді. Менің көршім болған британдық жігіт Еуроодақтан шығуды қолдады. Себебін сұрағынымда, «біздің елдің тағдыры Брюссельде емес, Лондонда шешілуі керек» деп жауап берді.
Ұлыбританияның жастары ғана емес, жалпы бүкіл халқы қарапайым. Мен түскен университетте негізінен жоғары кластың, дәулетті отбасылардың балалары оқыды. Мұны ол елде сауалнама арқылы анықтайды. Дәулеттілер ең көп оқитын университтердің рейтингінде Дарем екінші орында. Дегенмен дәулетті отбасынан шыққан балалар өзге студенттерден еш ерекшеленбейді. Қымбат көлік мінбейді, қарапайым киінеді.
Біздің жастарға қандай ақыл-кеңес бересіз? Мысалға, ағылшын тілін қалай үйренген жөн?
Тіл үйренуді неғұрлым ерте бастаған жөн. Өйткені оған уақыт кетеді. Шетелге шыққысы келетін жастар құр шетелге баруды көздемей, белгілі бір мақсатқа негізделгені дұрыс. «Мына университетте мына мамандық бойынша оқимын» дегендей. Университет таңдағанда да мұқият болған жөн: рейтингке қарау керек. Ол университеттің сіз оқығыңыз келетін мамандық бойынша рейтингі қандай, қандай профессорлар бар? Қысқасы, анық жоспар болғаны дұрыс. «Анау оқып жатыр, мен де барып келейін» деген қисынсыз ойдың жетегінде кетпеу керек. Мен өзім ағылшын тілін мектепте, 5 сыныптан бастап оқыдым. Жалпы, тіл үйрену – ол адамның өзіне байланысты. Курсқа жазылып оқу міндет емес. Оның үстіне қазір мүмкіндік көп, Интернет бар, youtube-те тегін сабақтар бар. Ниет болса, адам бәрін де үйреніп, игере алады.
Шолпан РАҚЫМҚЫЗЫ